QUIZ of Sociology in Marathi on Nature of Sociology and Subject matter of Sociology

पुणे विद्यापीठांच्या डिसेंबर महिन्यात होणाऱ्या FYBA प्रथम सत्र परीक्षा देणाऱ्या मराठी माध्यमांच्या विद्यार्थ्यांचे SPPU FYBA Soc 1st Seme Sociology external exam Quiz-2022-23 सिरीज मध्ये आपले स्वागत आहे. विद्यापीठाच्या पेपर Pattern नुसार 10 मार्काचा एक प्रश्न प्रकार असणारे आहे. ह्या प्रश्नाचे उत्तर हे 100 किंवा 200 शब्दात लिहिणे अपेक्षित आहे. समाजशास्त्र विषयातील 10 मार्काच्या प्रशRead More

Collapse

Sociology Quiz-2022-23 (SPPU FYBA Soc 1st Seme)

पुणे विद्यापीठांच्या SPPU FYBA Soc 1st Seme Sociology external exam Quiz-2022-23 प्रथम सत्र परीक्षा देणाऱ्या मराठी माध्यमांच्या विद्यार्थ्यांचे सिरीज मध्ये आपले स्वागत आहे. SPPU FYBA Soc 1st Seme Sociology external exam Quiz-2022-23 विद्यापीठाच्या पेपर pattern नुसार 5 मार्क, 10 मार्क आणि 20 मार्क असे प्रश्ने असणार आहे. 5 मार्काच्या प्रश्नांचे उत्तर आपण कसे लिहाल. यासाठी आपण पुढील QRead More

Collapse

Sociology Ques and Ans ( SPPU FYBA Semester-1 )

पुणे विद्यापीठांच्या (SPPU FYBA Semester-1 प्रथम सत्र परीक्षा देणाऱ्या मराठी माध्यमांच्या विद्यार्थ्यांचे FYBA Semester-1 Sociology Ques and Ans सिरीज मध्ये आपले स्वागत आहे. प्रश्न पाहण्यासाठी आणि उत्तरे लिहण्यासाठी पुढील लिंकवर क्लिक करा. QUIZRead More

Collapse

मुलभूत हक्क | हक्क म्हणजे काय | fundamental rights

अधिकार म्हणजे समाजजीवनाच्या अशा अटी आहेत, की ज्याच्याशिवाय कोणतेही व्यक्ती स्वतःचा सर्वांगीण विकास करू शकत नाही. राज्यांनी त्यांच्या प्रत्येक नागरिकांचा विकास करण्यासाठी आवश्यक अशी परिस्थिती निर्माण करणे आवश्यक असते. असे करणे हे राज्याचे कर्तव्य मानले जाते. प्रत्येक व्यक्तीला सामाजिक, शैक्षणिक, आर्थिक, राजकीय आणि सांस्कृतिक इत्यादीच्या दृष्टीने विकास करायचा असतो. विकास करण्याच्या अRead More

Collapse

राज्याची संकल्पना | राज्य म्हणजे काय |What is State

“स्टेट” हा आधुनिक संकल्पना “स्टेटस” या शब्दापासून आला आहे. निकोलो मॅकियाव्हेली (१४६९-१५२७) यांनी प्रथम “राज्य ” हा शब्द “प्रिन्स” या पुस्तकातील लेखनात वापरला होता. स्टेट ही सर्व सामाजिक संस्थांपैकी सर्वात शक्तिशाली संस्था आहे. ही संस्था सर्वत्र आढळून येते. नैसर्गिक पद्धतीने ही संस्था आकारास येते काळ, स्थळ याप्रमाणे त्यांचे स्वरूप बदलतRead More

Collapse

सामाजिक वंचितता | सामाजिक वर्जीतता | Social Exclusion

सामाजिक वर्जीतता (Social Exclusion ) ही एक महत्त्वपूर्ण समाजशास्त्रातील संकल्पना आहे. या शब्दाचे मूळ ( Social Exclusion ) फ्रान्समध्ये झाल्याचे आढळते. 1970 च्या दशकातील सामाजिक संरक्षणाच्या संदर्भात गणले न गेलेले लोकसमूह ( वगळलेले ) जसे एकेरी पालक, विकलांग, विम्याचे संरक्षण प्राप्त न झालेले कामगार यांना उद्देशून ‘सामाजिक वंचितता’ शब्द वापरला गेला होता. सामाजिक वंचितता हRead More

Collapse

जाती आणि वर्ग फरक | Differentiation of caste and class

जातीव्यवस्था आणि वर्गव्यवस्था याकडे सामाजिक स्तरीकरणाचा व सामाजिक असमानातेचा आधार म्हणून पहिले जाते. या दोन वेगळ्या संकल्पना आहेत. या दोन्ही संकल्पनांना आपण या पोस्ट मध्ये तुलनात्मक पद्धतीने फरक पाहणार आहोत. मॅसिव्हर , डेव्हिस आणि बॉटोमोर यांनी त्यांच्या वेगवेगळ्या पुस्तकांमध्ये असेन सांगितले आहे की, वर्ग आणि जाती या जसे दक्षिण आणि उत्तर ध्रुव आहेत तसे एकमेकांच्या विरोधी आहेत. &#82Read More

Collapse

वय हा स्तरीकरणाचा एक घटक | Age is an aspect of stratification

वय हा स्तरीकरणाचा एक घटक आहे. वेगवेगळ्या समाज हा जेष्ठांकडे असलेल्या स्टेटस व सत्ता हे भिन्न असते. लहान वयातील व्यक्तीकडे सत्ता फारशी दिली जात नाही. त्यामुळे वयामुळे समाजात असमानता आकारास येते. जॉन ए. व्हिसेंट (2006) यांच्या म्हणण्यानुसार ” समाजातील वेगवेगळ्या वयोगटांतील लोकांना वेगवेगळ्या भूमिका व जबाबदाऱ्यांचे वाटप केलेली असते. त्यामुळे काहीना वय हे अडथळे आणते, तर काही ना सRead More

Collapse

लिंगभाव म्हणजे काय? | What is Gender | lingbhav

जर मी आपणास एक प्रश्न केला की, लिंग व जेंडर दोन्हीतील फरक काय आहे? What is difference between sex and Gender ? आपण काय उत्तर द्याल ……..? बहुतांश जण हेच म्हणतील की ते एकच आहे. कारण आपण जेंडर हे एखाद्या स्त्री किंवा पुरुषाचे लिंग दर्शविण्यासाठी जेंडर हा शब्द वापरतात असे आपण म्हणू शकाल. चला तर जाणून घेऊयात की लिंगभाव ही संकल्पना आहे तरी काय. लिंग म्हणजे काय? | What is sex?Read More

Collapse

वांशिकता म्हणजे काय | Characteristics of Ethnicity

समाज व व्यक्ती हे अनेक मार्गांनी विविध गटांमध्ये विभागली जाऊ शकते जसे की, संस्कृतीनुसार, भाषेप्रमाणे आणि वंशानुसार. (Humanity can be divided into groups in many ways-  By culture, by language  and by race. या पोस्ट मध्ये आपण वंश व वांशिकता त्यांची व्याख्या, वैशिष्ठ्ये पाहणार आहोत. वंश म्हणजे काय वंश  हा अशा लोकांचा एक वर्ग आहे की, ज्यांच्या  त्वचेचा रंग, केसांचाRead More

Collapse