सामजिक स्तरीकरण हे सर्वत्र आढळून येते.

सामाजिक स्तरीकरण मध्ये समाजाची श्रेणीबद्ध रचना असते.

आपण मागील पोस्टमध्ये पाहिले की, समाजातील विविध स्तरांची दर्जाच्या आधारे झालेली अशी उतरंडी सारखी रचना म्हणजे सामाजिक स्तरीकरण होय. स्तरीकरण म्हणजे नुसते अनेक सामाजिक स्तर नव्हे तर त्या स्तरांची श्रेणीबद्ध अशी रचना किंवा व्यवस्था असते.

समाजात फक्त 1-टक्के लोकांकडे प्रचंड प्रमाणामध्ये सत्ता, संपत्ती आणि प्रतिष्ठा त्यांच्याकडे आहे. तर समाजातील 99 टक्के लोकांकडे तिन्ही घटकांचा अभाव असतो. म्हणून तर एली चिनॉय  यांच्या मते “श्रेष्ठ आणि कनिष्ठ , श्रीमंत आणि गरीब , सत्ताधारी आणि सत्ताविहीन यांच्यातील तफावत किंवा भेद हा सामाजिक स्तरीकरणाचा गाभा होय”.

सामाजिक स्तरीकरण हे प्रक्रियेद्वारे व्यवस्थेत हळूहळू काळाप्रमाणे बदल होत जाऊन अस्तित्वात येते.

सामाजिक स्तरीकरण हे अचानकपणे किंवा एका रात्रीत समाजात निर्माण झालेली नाही. तर समाज विकासाच्या प्रक्रियेत ते हळूहळू निर्माण झाले आहे.

सामाजिक स्तरीकरण ही एक प्रक्रिया आहे. ही निरंतर चालणारी प्रक्रिया म्हटले तरी चालेल. एकदा निर्माण झालेली सामाजिक स्तरीकरण व्यवस्था अगदी जशीच्या तशी कायम राहत नाही तर प्रक्रियेद्वारे त्या व्यवस्थेत हळूहळू काळाप्रमाणे बदल होत जाऊन अस्तित्वात येते.

सामाजिक स्तरीकरण हे श्रेष्ठ आणि कनिष्ठ या तत्त्वावर आधारलेले असते.

आपल्या समाजामध्ये सर्वजण सारखे नसतात आणि सर्वांना सारखे लेखले जात नाहीत. कारण समाजातील व्यक्ती व समूह मध्ये सत्ता, संपत्ती आणि प्रतिष्ठा याचे विषम वितरण झालेले असते.

त्यामुळे समाजामध्ये कोणीतरी सर्वात श्रेष्ठ, दुसरा त्याहून कमी श्रेष्ठ आणि तिसरा त्याहून कमी दर्जा असणारा असे समाजातील वेगळे स्थान किंवा दर्जा धारण करणारे समूह निर्माण झालेले असतात.