गतिशीलता म्हणजे काय | What is mobility in Marathi |

गतिशीलता म्हणजे काय | What is mobility in Marathi |

सामाजिक स्तरीकरण प्रकारातील खुले स्तरीकारणात गतीशिलतेला वाव असतो. व्यक्तीला या प्रकारात सामाजिक दर्जा बदलण्यास मिळते. थोडक्यात व्यक्ती ज्या सामाजिक वर्गात असते त्याला तो वर्ग बदलू शकते. व्यक्तीस स्वप्रयत्नाने आपला सामाजिक दर्जा बदलण्याची मुभा असते. तशी सोय आणि संधी समाजाकडून निर्माण करून देण्यात येते. प्रथम आपण गतिशीलता किंवा सामाजिक गतिशीलता म्हणजे काय ते पाहूयात. गतिशिलता यांचा अRead More

Collapse

कार्ल मार्क्स वर्ग संकल्पना | Classical thinker Karl Marx’s Class concept ?

कार्ल मार्क्स वर्ग संकल्पना | Classical thinker Karl Marx’s  Class concept ?

वर्ग किंवा वर्गव्यवस्था ही संकल्पना जातिव्यवस्थेच्या उलटी आहे. जात ही जन्माने मिळते आणि ती बदलता येत नाही. त्यामुळे गतिशीलतेला म्हणजे प्रगतीला वाव नसते.जात बंद स्तरीकरणाच्या ( Close Stratification ) प्रकारात मोडते. वर्गव्यवस्था ही जातीव्यवस्थापेक्षा वेगळी आहे. एका विशिष्ट वर्गात जन्मलेल्या व्यक्ती, कठोर परिश्रम आणि यशाद्वारे, उच्च वर्गात जाऊ शकतात. या वैशिष्ट्यामुळे वर्ग वर्गव्यवस्Read More

Collapse

मानवाधिकार इतिहास | History human rights in Marathi

मानवाधिकार इतिहास | History human rights in Marathi

मानवाधिकार यांना जागतिक मान्यता ही १९४८ साली पासून स्वीकारली गेली आहे. मात्र मानवाधिकाराचा इतिहास हा प्राचीन आहे. त्यांची सुरवात ही मगना कार्टा’ या सनदद्वारे सुरुवात झाली म्हणायला हरकत नाही. चला मानवी हक्कांच्या इतिहासाचा शोध घेऊ आणि या ऐतिहासिक दस्तऐवजाचे महत्त्व जाणून घेऊ. ‘मानवाधिकार यांची पहिली सनद मगना कार्टा’ – १५ जून १२१५ मॅग्ना कार्टा, ज्याला ग्रेट चार्टर Read More

Collapse

नैतिकता म्हणजे काय | Naitikta | Ethics in Marathi

नैतिकता म्हणजे काय | Naitikta | Ethics in Marathi

नैतिकता तत्त्वज्ञानाची शाखा आहे. यामध्ये नैतिक तत्त्वे, मूल्ये आणि आचार यांचा अभ्यास केला जातो. हे योग्य किंवा अयोग्य, चांगले किंवा वाईट आणि न्याय्य किंवा अन्यायकारक काय आहे या प्रश्नांचा शोध घेते. नैतिकता मानवी वर्तन समजून घेण्यासाठी आणि मूल्यमापन करण्यासाठी एक फ्रेमवर्क प्रदान करण्याचा प्रयत्न करते, नैतिक निवडी करण्यासाठी व्यक्ती आणि समाजांना मार्गदर्शन करते. नैतिक विचारांमध्ये सRead More

Collapse

Framework | फ्रेमवर्क म्हणजे काय? | Framework In Marathi

Framework हे एक शक्तिशाली साधन आहे. हे जटिल प्रक्रिया सुलभ करण्याचे काम करते. समस्या सोडवण्यास मदत करते. कार्यप्रवाह सुव्यवस्थित करते. विषय कोणताही असो, Framework हे आव्हानांचा सामना करण्यासाठी आणि इच्छित परिणाम साध्य करण्यास मदत करते. पण Framework म्हणजे नक्की काय? चला या संकल्पनेत खोलवर जाऊ आणि तिचे महत्त्व जाणून घेऊया. फ्रेमवर्क म्हणजे काय? | what is Framework फ्रेमवर्क म्हणजे मRead More

Collapse

बचत गट कसे स्थापन कराल | How to prepare SHGs groups in Marathi

बचत गट कसे स्थापन कराल | How to prepare SHGs groups in Marathi

बचत गट याला इंग्रजी मध्ये self help group ( SHGs ) असे म्हणतात. बचत गट हे महिला व पुरुषाचे करतात येतात. बचत गट तयार करताना आपल्या व्यक्तीची संख्या लागते. कमीत कमी 5 आणि जास्तीजास्त 11 किंवा 13 सदस्यांचा असू शकतो. बचत गट कसे स्थापन कराल. चला तर Step by Step प्रक्रिया आपण काय असते ते पाहूयात. इच्छुक महिला गटांनी प्रथम मिटिंग करणे. या मिटिंग मध्ये, सर्वाना आपण सर्व आज बचत गट तयार करण्Read More

Collapse

सामाजिक भूमिका व्याख्या व अर्थ | Definition & Meaning Of Social Role

सामाजिक भूमिका व्याख्या राल्फ लिंटन यांच्या मते, “ सामाजिक भूमिका म्हणजे स्थानाचा गतिशील पैलू होय.” (” A role represents the dynamic aspect of position – Ralph Linton ) 2) टॉलकॉट पार्सन्स यांच्या मतानुसार, “कृतीत रूपांतर झालेल्या दर्जाला भूमिका.” (“The role is status translated into action” Talcott Parsons ) 3) एलि चिनॉय यांच्या मते, “भूमिका म्हणजे विशिष्ट दर्Read More

Collapse

सामाजिक दर्जा व्याख्या व अर्थ | Definition And Meaning Of Social Status

सामाजिक दर्जा म्हणजे एखाद्या व्यक्तीने सामाजिक संरचनेत असलेले सामाजिक स्थान होय. व्यक्तीचे विशिष्ट अशा सामाजिक स्थानाशी संबंधित असलेले हक्क आणि विशेष अधिकार म्हणजे दर्जा होय. सामाजिक दर्जा व्याख्या | Definition Of Social Status 1) राल्फ लिंटन – “दर्जा म्हणजे एखाद्या विशिष्ट समाजव्यवस्थेत विशिष्ट काळी, एखाद्या विशिष्ट व्यक्तीला असलेले स्थान होय.” ( Status is the place in a particulaRead More

Collapse

Social Position in Marathi | सामाजिक स्थान

सामाजिक स्थान (Social Position) मी इंजिनियर आहे. शिक्षक आहे, पोलीस आहे, उद्योगपती आहे असे व्यक्ती आपला परिचय करून देताना सांगते. समाजशास्त्रीय परिभाषेत ही सर्व सामाजिक स्थाने आहे. चला तर विविध उदाहरणादाखल सामाजिक स्थान ही संकल्पना आपण समजून घेऊयात. सामाजिक स्थान ( Social Position )म्हणजे काय? व्यक्तीचे तिच्या समूहातील स्थान म्हणजेच सामाजिक स्थान होय. व्यक्तीची सामाजिक स्थाने (SociaRead More

Collapse