Category: Education
झोहरान ममदानी : भारतीय मूल्यांचा जागतिक आवाज | Zohran Mamdani
झोहरान क्वामे ममदानी हे भारतीय वंशाचे अमेरिकन राजकारणी आहेत, ज्यांनी जगभरातील लोकशाही आणि संवैधानिक मूल्यांवरील विश्वास पुन्हा दृढ केला आहे. त्यांचा जन्म १८ ऑक्टोबर १९९१ रोजी युगांडा येथे झाला. वडील महमूद ममदानी हे आफ्रिकन-भारतीय तत्त्वज्ञ तर आई मीरा नायर या सुप्रसिद्ध भारतीय चित्रपट दिग्दर्शिका आहेत. या दोघांच्या प्रभावामुळे झोहरान यांचा विचार, कला आणि समाजभावना यांचा अद्भुत संगम Read More
वाद म्हणजे काय? | समाजातील प्रमुख विचारसरणी | What is an “ISM”? | Major Social Ideologies In Marathi
नमस्कार मित्रांनो, या पोस्ट मध्ये आपण, वाद म्हणजे काय? किंवा समाजातील प्रमुख विचारसरणी याबदल समजून घेणार आहोत. आपण ऐकतो- समाजवाद, गांधीवाद, आंबेडकरवाद, मार्क्सवाद, स्त्रीवाद, राष्ट्रवाद… पण या सगळ्यांमागचा “वाद” हा शब्द नेमका काय सांगतो? वाद म्हणजे काय? | What is an “ISM”? “वाद” म्हणजे फक्त वादविवाद नाही – तो म्हणजे एक ठराविक विचारसरणी, तत्त्वज्ञान, आणि समाजाला दिशा देणारा दृRead More
विमुक्त जाती | ( विज -अ ) | Vimukt jati ( VJ-A ) List In Marathi
समुदायाचे नाव इतर ओळखी / पर्यायी नावे मुख्य भौगोलिक क्षेत्र / वस्ती बेरड नाईकवाडी, तलवार, वाल्मिकी महाराष्ट्र, कर्नाटक, आंध्र प्रदेश बेस्तर संचलू वड्डार महाराष्ट्र, कर्नाटक, आंध्र प्रदेश भामटा भामटी, गिरणी वड्डार, टकारी समाज महाराष्ट्र, गुजरात, मध्य प्रदेश कैकाडी धोंतले, कोरवा, माकडवाले महाराष्ट्र, आंध्र प्रदेश, कर्नाटक कटाबू कटाबू वाडी, काटाबुडी महाराष्ट्र, आंध्र प्रदेश, कर्नाटक बRead More
३१ ऑगस्ट भटके विमुक्त दिन : इतिहास, महत्व आणि साजरीकरण | 31 Aug Bhatke Vimukt Din
भटक्या व विमुक्त समाजाचा इतिहास हा केवळ दुःखद नाही तर संघर्ष व स्वाभिमानाची कहाणी आहे. सन 1871 साली ब्रिटीश सरकारने Criminal Tribes Act अंतर्गत काही जातींना ‘गुन्हेगार जाती’ म्हणून घोषित केले. या निर्णयामुळे हजारो कुटुंबांना अमानवीय अत्याचारांना सामोरे जावे लागले. स्वातंत्र्य मिळूनही या समाजाला न्यायासाठी आणि मुख्य प्रवाहात सामील होण्यासाठी दीर्घकाळ संघर्ष करावा लागला. मात्र, ३१ ऑगRead More
लिंगभाव (Gender) | LGBTQIA+
आजच्या जगात ‘लिंगभाव’ (Gender) हा एक महत्त्वाचा विषय ठरला आहे, ज्याबद्दल अधिक जागरूकता आणि योग्य समज असणे अत्यावश्यक आहे. अनेकदा ‘लिंग’ (Sex) आणि ‘लिंगभाव’ (Gender) या संकल्पनांमध्ये गोंधळ होतो, ज्यामुळे समाजात अनेक गैरसमज निर्माण होतात. सामाजिक कार्यकर्ते म्हणून किंवा एक जबाबदार नागरिक म्हणून, या फरकाला समजून घेणे लैंगिक समानतेच्या दिशेने पहिले Read More
चळवळी म्हणजे काय? | Sociological Perspective in Marathi
“चळवळी” हा शब्द समाजातील बदल, संघर्ष आणि सशक्तीकरणाशी घट्टपणे जोडलेला आहे. भारतात आणि जगभरात सामाजिक, राजकीय, आर्थिक आणि सांस्कृतिक बदल घडवून आणण्यासाठी विविध चळवळी उभ्या राहिल्या आहेत. पण चळवळ म्हणजे नक्की काय? आणि समाजशास्त्रीय दृष्टिकोनातून तिचे स्वरूप कसे समजावे? हे आपण या लेखात सखोल पाहणार आहोत. चळवळी म्हणजे काय? | Definition of Social Movements चळवळ म्हणजे एखाद्याRead More
शाहू महाराज | Shahu Maharaj In Marathi
प्रास्ताविक: एका परिवर्तनकारी युगाचा आणि एका दूरदृष्टी समाजसुधारकाचा उदय एकोणिसाव्या शतकाच्या उत्तरार्धात आणि विसाव्या शतकाच्या सुरुवातीच्या काळात भारताची सामाजिक-राजकीय परिस्थिती मोठ्या प्रमाणात विषमतेने भरलेली होती. विशेषतः, येथील जातीय व्यवस्था अत्यंत कठोर होती आणि त्यामुळे खालच्या जातीतील व महिलांसारख्या दुर्बळ घटकांना समाजाच्या मुख्य प्रवाहात स्थान मिळवणे अत्यंत कठीण झाले होतेRead More
Values and their types | मूल्ये म्हणजे काय आणि त्यांचे प्रकार
माणसाच्या जीवनात मूल्यांचे ( Values ) अनमोल स्थान आहे. ही मूल्ये केवळ व्यक्तीच्या जगण्याचा आधार नसतात, तर ती समाजात सलोखा आणि सुव्यवस्था राखण्यासाठीही महत्त्वाची भूमिका बजावतात. आपल्या दैनंदिन जीवनातील लहान-मोठे निर्णय असोत किंवा समाजाच्या वाटचालीची दिशा ठरवायची असो, मूल्ये नेहमीच मार्गदर्शक ठरतात. या ब्लॉगमध्ये आपण मूल्यांचा अर्थ आणि त्यांच्या विविध प्रकारांविषयी माहिती घेऊया, जेणRead More
Democracy: Meaning, Types and Indian Context | लोकशाही: अर्थ, प्रकार
Democracy लोकशाही हा शब्द आजकाल आपण अनेकदा ऐकतो. अब्राहम लिंकन यांनी म्हटल्याप्रमाणे, “लोकशाही म्हणजे लोकांनी लोकांसाठी निवडलेले लोकांचे सरकार.” लोकशाही एक अशी व्यवस्था आहे, ज्यात नागरिकांना राजकीय आणि सामाजिक जीवनात समान अधिकार मिळतात. या लेखात आपण लोकशाहीची व्याख्या, तिची तत्त्वे, प्रकार आणि भारतीय लोकशाहीतील वैशिष्ट्ये ‘ओळख कायद्याची’ या पुस्तिकेतील माहितRead More
Law Formation in India | भारतात कायदा कसा बनतो?
भारतात कायदा बनवणे एक महत्त्वपूर्ण आणि गुंतागुंतीची प्रक्रिया आहे. यात अनेक संस्था, व्यक्ती आणि प्रक्रियांचा समावेश असतो. कायद्याचा मसुदा तयार करणे, त्यावर चर्चा करणे, तो मंजूर करणे आणि त्याची अंमलबजावणी करणे यांसारख्या अनेक टप्प्यांतून कायदा जातो. सामान्य नागरिकाला कायद्याच्या निर्मिती प्रक्रियेची माहिती असणे आवश्यक आहे, जेणेकरून ते लोकशाही प्रक्रियेत सक्रियपणे सहभागी होऊ शकतील. कRead More