गट तयार करण्याची प्रक्रिया (Team Formation Process)
गट तयार करण्याची प्रक्रिया (Team Formation Process) एक महत्त्वाची प्रक्रिया आहे, जी कोणत्याही गटाच्या कार्यक्षमता, संवाद, आणि सामूहिक उद्दिष्ट साध्य करण्यासाठी अत्यंत उपयुक्त ठरते. ही प्रक्रिया पुढील पाच टप्प्यांमध्ये विभागली जाते:
फॉर्मिंग (Forming):
या टप्प्यात गटाचे सदस्य एकत्र येतात, एकमेकांशी ओळख करतात, आणि कामाच्या उद्दिष्टांबद्दल माहिती घेतात. या काळात सदस्यांमध्ये आत्मविश्वास नसतो, त्यामुळे ते एकमेकांना समजून घेण्याचा प्रयत्न करतात आणि एक सुरक्षित वातावरण तयार करतात.
स्टॉर्मिंग (Storming):
या टप्प्यात सदस्यांमध्ये वेगवेगळ्या दृष्टिकोनांमुळे संघर्ष उद्भवू शकतो. विचार, भूमिका आणि जबाबदाऱ्या यांवर चर्चा होते, ज्यामुळे सदस्यांमध्ये मतभेद होऊ शकतात. हा टप्पा गटासाठी अत्यंत महत्त्वाचा असतो, कारण इथेच सदस्य एकमेकांचे विचार समजून घेतात.
नॉर्मिंग (Norming):
गटाचे सदस्य एकत्र येऊन एकमेकांचे विचार स्वीकारायला लागतात. या टप्प्यात गटाचे नियम, भूमिका आणि जबाबदाऱ्या निश्चित होतात. सदस्य एकमेकांशी चांगल्या पद्धतीने संवाद साधतात आणि एकत्र काम करण्याचा प्रयत्न करतात.
परफॉर्मिंग (Performing):
या टप्प्यात गट अत्यंत कार्यक्षमतेने काम करतो. गटाचे सदस्य आपले कौशल्य वापरून उद्दिष्ट साध्य करण्यासाठी सर्वतोपरी प्रयत्न करतात. गटाचा फोकस आता उद्दिष्टांवर असतो, आणि ते एकत्रित कामातून चांगले परिणाम साधतात.
अजर्निंग (Adjourning):
काम संपल्यानंतर गट विखुरला जातो. सदस्यांनी एकमेकांसोबत काम करताना जे अनुभव घेतले, त्यातून शिकलेली गोष्टी शेअर करतात. गटाच्या सदस्यांना हे टप्पे पार केल्यानंतर एकमेकांबद्दल आणि प्रक्रियेबद्दल समाधान मिळते.
ही संपूर्ण प्रक्रिया ब्रेनस्टॉर्मिंग आणि नॉर्मिंग यासारख्या तंत्रांचा वापर करून यशस्वीपणे पार पाडली जाते.