आम्ही : भारतीय संविधानाच्या उद्देशिकेची सुरुवात। Aamhi: Meaning in the Preamble of the Indian Constitution
भारतीय संविधानाच्या उद्देशिकेची सुरुवात आम्ही या शब्दाने होते. हा शब्द छोटा आहे, पण त्यामागे मोठा अर्थ आहे. भारताच्या लोकशाहीची सुरुवात या शब्दातूनच दिसते. विविधतेने भरलेल्या देशासाठी हा शब्द अत्यंत महत्त्वाचा आहे. तो देशाची मालकी आणि एकता स्पष्ट करतो.

आम्ही म्हणजे कोण? उत्तर सोपे आहे. भारतातील प्रत्येक नागरिक म्हणजे आम्ही. या शब्दात कोणताही भेदभाव नाही. धर्म, जात, भाषा किंवा लिंग याचा फरक नाही. संपूर्ण भारतातील लोक या एका शब्दात सामावतात. देश एका व्यक्तीचा नसून सर्वांचा आहे, हे या शब्दातून दिसते.
घटनाकारांनी हा शब्द जाणूनबुजून निवडला. ब्रिटिश काळात आपल्याला देशावर अधिकार नव्हता. कायदे परदेशी सरकार बनवत होते. भारतीयांना ते मान्य करावे लागत होते. हे बदलायचे होते. म्हणूनच उद्देशिकेची सुरुवात आम्ही पासून केली. त्यांनी जगाला सांगितले की भारताचे संविधान आम्ही स्वतः तयार केले आहे. हे संविधान कोणाची भेट नाही. हा शब्द स्वाभिमानाची आणि स्वातंत्र्याची घोषणा आहे.
आम्ही हा शब्द जबाबदारीही दाखवतो. देश फक्त सरकार सांभाळत नाही. देशाची जपणूक नागरिक करतात. विद्यार्थी, शिक्षक, कार्यकर्ते आणि सामान्य लोक — सर्वांची भूमिका समान आहे. संविधान आणि लोकशाही जपणे हे प्रत्येकाचे कर्तव्य आहे.
थोडक्यात, आम्ही हा शब्द भारतीय लोकशाहीची खरी ओळख आहे. भारत म्हणजे सत्ता नाही, तर लोकांचे एकत्रित अस्तित्व आहे. हा शब्द आपल्याला आठवण करून देतो की देश घडवण्याची ताकद आपल्या हातात आहे.
