Framework हे एक शक्तिशाली साधन आहे. हे जटिल प्रक्रिया सुलभ करण्याचे काम करते. समस्या सोडवण्यास मदत करते. कार्यप्रवाह सुव्यवस्थित करते.

विषय कोणताही असो, Framework हे आव्हानांचा सामना करण्यासाठी आणि इच्छित परिणाम साध्य करण्यास मदत करते. पण Framework म्हणजे नक्की काय? चला या संकल्पनेत खोलवर जाऊ आणि तिचे महत्त्व जाणून घेऊया.

फ्रेमवर्क म्हणजे काय? | what is Framework

उदाहरणार्थ, धोरण फ्रेमवर्क, प्रोग्रामेटिक फ्रेमवर्क, देखरेख आणि मूल्यमापन फ्रेमवर्क, मानवी हक्क फ्रेमवर्क, समुदाय विकास फ्रेमवर्क इत्यादी उदाहरणे आहेत.

धोरण फ्रेमवर्क

सामाजिक धोरणांच्या निर्मिती आणि अंमलबजावणीसाठी मार्गदर्शन करण्यासाठी असते. असे धोरण Framework हे सरकार किंवा ना-नफा संस्था करतात.अश्या फ्रेमवर्क विशिष्ट सामाजिक समस्यांचे निराकरण करण्यासाठी उद्दिष्टे, तत्त्वे आणि धोरणांची रूपरेषा मिळते.

प्रोग्रामेटिक फ्रेमवर्क

ह्या Framework कार्यक्रमाची उद्दिष्टे, लक्ष्यगट, प्रमुख कृती-कार्यक्रम आणि अपेक्षित परिणाम स्पष्टता देते.

देखरेख आणि मूल्यमापन फ्रेमवर्क

सामाजिक क्षेत्रात, देखरेख आणि मूल्यमापनासाठी फ्रेमवर्क आवश्यक आहे. ते कालांतराने सामाजिक कार्यक्रम किंवा धोरणांच्या परिणामकारकता आणि प्रभावाचे मूल्यांकन करण्यासाठी निकष हे वापरले जाते.

मानवी हक्क फ्रेमवर्क

आंतरराष्ट्रीय संस्था आणि सरकार त्यांच्या अधिकारक्षेत्रात मानवी हक्कांचा प्रचार आणि संरक्षण करण्यासाठी त्यांच्या प्रयत्नांना मार्गदर्शन करण्यासाठी अनेकदा मानवी हक्क फ्रेमवर्क वापरतात.

समुदाय विकास फ्रेमवर्क

समुदायांचे कल्याण करणे किंवा स्थिती सुधारण्यासाठी हे वापरले जाते. ते आर्थिक विकास, हक्क-अधिकार मिळवून देणे. सामाजिक समावेशन आणि पायाभूत सुविधा यासारख्या समस्यांचे निराकरण करण्यास मदत करते.

थिअरी ऑफ चेंज (ToC) फ्रेमवर्क

या फ्रेमवर्कचा वापर अनेकदा सामाजिक क्षेत्रात कसा आणि का सामाजिक हस्तक्षेपाने अपेक्षित परिणाम घडवून आणणे अपेक्षित असते.

जेंडर मेनस्ट्रीमिंग फ्रेमवर्क

पॉलिसी डेव्हलपमेंट, प्रोग्राम डिझाइन आणि अंमलबजावणीच्या सर्व टप्प्यांमध्ये लैंगिक दृष्टीकोन एकत्रित केले आहेत याची खात्री करण्यासाठी बर्‍याच संस्था लिंग मेनस्ट्रीमिंग फ्रेमवर्क स्वीकारतात. या Framework चा उद्देश लिंग समानतेला प्रोत्साहन देणे आणि लिंग-आधारित असमानता दूर करणे आहे.

समुदाय-आधारित सहभागात्मक संशोधन (CBPR) Framework

CBPR हा एक दृष्टीकोन आहे. ज्यामध्ये संशोधन प्रक्रियेत संशोधक आणि समुदाय सदस्य यांच्यातील सहकार्याचा समावेश असतो. हे Framework संशोधन प्रश्नांची व्याख्या, डेटा संकलित करणे आणि संशोधन समुदायाच्या गरजा आणि प्राधान्यक्रमांना संबोधित करते याची खात्री करण्यासाठी परिणामांचा अर्थ लावण्यासाठी समुदायाच्या सहभागाच्या महत्त्वावर जोर देते.

मालमत्ता-आधारित समुदाय विकास (ABCD) फ्रेमवर्क

ABCD शाश्वत विकासाला चालना देण्यासाठी विद्यमान समुदाय मालमत्ता (जसे की कौशल्ये, ज्ञान आणि नातेसंबंध) ओळखणे आणि एकत्रित करणे यावर लक्ष केंद्रित करते.

आरोग्य फ्रेमवर्कचे सामाजिक निर्धारक

हे Framework हे ओळखते की आरोग्य परिणामांवर उत्पन्न, शिक्षण, गृहनिर्माण आणि सामाजिक समर्थन यासह विविध सामाजिक घटकांचा प्रभाव पडतो. हे आरोग्यावर परिणाम करणाऱ्या व्यापक सामाजिक निर्धारकांचा विचार करून आणि त्यांना संबोधित करून आरोग्य विषमता दूर करण्याच्या प्रयत्नांना मार्गदर्शन करते.