फॅसिलिटेटिंग ही एक प्रक्रिया आहे, ज्याचा वापर गटात परस्परसंवाद, चर्चा घडवून आणून निर्णय प्रक्रिया सक्षम करण्यासाठी केला जातो. हे करणाऱ्या व्यक्तीला फॅसिलिटेटर असे म्हणतात. ही एक तटस्थ आणि कुशल व्यक्ती असते. जो गटाला त्यांचे ध्येय साध्य करण्यासाठी मदत करतो. तो गटातील प्रभावी संवादाला चालना देतो. गटातील सर्वाना सहयोगी त्यावेळी उपलब्ध असतो. यासाठी सर्वसमावेशक वातावरण तयार करण्यासाठी जबाबदारी त्यांची असते. बैठका, कार्यशाळा किंवा नियोजित चर्चा यशस्वीपणे आयोजित केल्या जातील याची खात्री करणे ही फॅसिलिटेटरची मुख्य भूमिका असते.

फॅसिलिटेटरची मुख्य भूमिका

नेहमी प्रक्रियेवर लक्ष केंद्रित करतो.

फॅसिलिटेटर हा गटाला उद्दिष्टे स्पष्ट करण्यात मदत करतो. तसेच गटातील संघर्ष मिटवणे आणि एकमतापर्यंत सर्वाना पोहोचण्यात मदत करतो.

नियोजन आणि तयारी | फॅसिलिटेटिंग

:सत्राचा उद्देश, इच्छित परिणाम आणि अजेंडा स्पष्ट करण्यासाठी फॅसिलिटेटर गट किंवा मीटिंग आयोजकांसोबत काम करतो. यामध्ये मुख्य विषय ओळखणे, वेळ वाटप करणे आणि चांगल्या अतंरक्रियासाठी योग्य पद्धती आणि साधने निश्चित करणे समाविष्ट आहे

वातावरण सेट करणे

फॅसिलिटेटर एक मुक्त आणि सर्वसमावेशक जागा तयार करतो जिथे सहभागींना त्यांच्या कल्पना आणि मते व्यक्त करण्यास सोयीस्कर वाटते. यामध्ये मूलभूत नियम स्थापित करणे, भौतिक आरामाची खात्री करणे आणि उद्भवलेल्या कोणत्याही शक्तीची गतिशीलता किंवा संघर्षांचे व्यवस्थापन करणे समाविष्ट असू शकते.

सक्रिय ऐकणे

फॅसिलिटेटर सहभागींचे योगदान लक्षपूर्वक ऐकतो आणि गट सदस्यांमध्ये सक्रिय ऐकण्यास प्रोत्साहित करतो. विविध दृष्टीकोनांची कबुली देऊन आणि त्यांचे मूल्य देऊन, फॅसिलिटेटर हा आदर आणि मोकळेपणाच्या संस्कृतीला प्रोत्साहन देतो.

चर्चा व्यवस्थापित करणे

सूत्रधार संभाषणाच्या प्रवाहाचे मार्गदर्शन करतो, चर्चा केंद्रित, संतुलित आणि ट्रॅकवर राहतील याची खात्री करून. ते सर्व गट सदस्यांच्या सहभागास प्रोत्साहन देतात, वेळ प्रभावीपणे व्यवस्थापित करतात आणि स्पष्टता आणि प्रगती राखण्यासाठी मुख्य मुद्दे सारांशित करण्यात मदत करतात.

प्रश्न विचारणे | फॅसिलिटेटिंग

फॅसिलिटेटर गंभीर विचार, चिंतन आणि कल्पनांचे सखोल अन्वेषण करण्यास प्रोत्साहित करण्यासाठी प्रोबिंग प्रश्नांचा वापर करतो. ते खुले प्रश्न विचारतात जे चर्चेला चालना देतात, अनुमानांना आव्हान देतात आणि सर्जनशील समस्या सोडवण्यास प्रोत्साहन देतात.

ग्रुप डायनॅमिक्स मॅनेजमेंट

फॅसिलिटेटर पॉवर असंतुलन, संघर्ष आणि प्रबळ किंवा निष्क्रिय सहभागींसह ग्रुप डायनॅमिक्स ओळखतो आणि व्यवस्थापित करतो. ते समान सहभागाला प्रोत्साहन देतात आणि प्रत्येकाला संभाषणात योगदान देण्यासाठी प्रोत्साहित करतात.

निर्णय घेण्याची प्रक्रिया

फॅसिलिटेटर गटाला निर्णय घेण्याच्या प्रक्रियेद्वारे मार्गदर्शन करतो, ज्यामध्ये एकमत निर्माण करणे, मतदान करणे, प्राधान्य देणे किंवा विशिष्ट संदर्भानुसार तयार केलेल्या इतर पद्धतींचा समावेश असू शकतो. ते हे सुनिश्चित करतात की निर्णय सामायिक समज आणि सामूहिक करारावर आधारित आहेत.

दस्तऐवजीकरण आणि पाठपुरावा

सूत्रधार सत्रादरम्यान मुख्य मुद्दे, निर्णय आणि कृती आयटम रेकॉर्ड आणि सारांशित करतो. ते सहभागींना लिखित अहवाल किंवा मीटिंगचे मिनिट प्रदान करतात, त्यांना चर्चेचा संदर्भ घेण्यास आणि सहमतीनुसार निकालांच्या दिशेने प्रगतीचा मागोवा घेण्यास सक्षम करतात. मीटिंग्ज, कार्यशाळा, फोकस ग्रुप्स, टीम-बिल्डिंग सेशन आणि सामुदायिक प्रतिबद्धता प्रक्रियांसह विविध संदर्भांमध्ये सुविधा सामान्यतः वापरली जाते. जटिल समस्या, विविध भागधारक किंवा इच्छित परिणाम साध्य करण्यासाठी सहयोग आणि प्रभावी संवाद आवश्यक असलेल्या परिस्थिती हाताळताना हे विशेषतः मौल्यवान आहे.